به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری آستانه‌اشرفیه؛ شاید اگر این روز‌ها ذکری از تاریخ ۹دی شود، خیلی‌ها در ابتدا به یاد حماسه ۹دی سال ۸۸ بیفتند و اگر کمی به حافظه تاریخی خود رجوع کنند، مهم‌ترین چیزی که از تاریخ روزهای انقلاب به یادشان بیاید، واقعه ۹دی در شهرهای قم، مشهد و چند شهر دیگر کشور باشد اما کمتر کسی است که درباره حماسه نهم دی ماه سال 1357 شهرستان آستانه‌اشرفیه چیزی بداند.
در نهم دی ماه سال ۱۳۵۷در ادامه اعتراضات نیروهای انقلابی به رژیم پهلوی، ماموران شهربانی این شهر تعداد زیادی از مغازه‌های واقع در هسته مرکزی شهر آستانه‌اشرفیه را به آتش کشیدند که در نهایت منجر به تسخیر شهربانی توسط نیروهای انقلابی و تسلط آنان بر شهر شد. در این واقعه شهر به مدت سه شبانه روز توسط انقلابیون اداره شد.
وضعیت شهرستان آستانه‌اشرفیه در سال‌های قبل از انقلاب و وجود مرقد مبارک حضرت سلطان سید جلال الدین اشرف (ع) – برادر بزرگ‌تر امام رضا (ع) – و حضور آیت الله ضیایی یکی از انقلابیون فعال در آستانه‌اشرفیه باعث شده بود تا این شهر به عنوان کانونی برای فعالیت‌های انقلابیان گیلان به خصوص شهرهای شرقی این استان تبدیل شود و مسجد جامع آستانه‌اشرفیه محل تجمع نیروهای انقلابی بود که سخنرانان مطرحی از سراسر استان و کشور برای سخنرانی به این مسجد می‌آمدند و این مسجد هسته اصلی تحرکات انقلابی در آن زمان بود که قرار بسیاری از سخنرانی‌ها و تجمعات اعتراض آمیز از همین مکان به گوش افراد می‌رسید.
چگونگی شکل گیری حماسه ۹ دی
در روزهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی و در روز نهم دی ماه سال ۵۷ قرار بود تجمعی اعتراض آمیز به عملکرد رژیم پهلوی در صحن آستان مقدس حضرت سلطان سید جلال الدین اشرف (ع) برگزار شود. صبح آن روز بود که به همراه یکی از دوستان به محل تجمع رفتیم و نخستین چیزی که نظرمان را جلب کرد، حضور بیش از حد معمول نیروهای شهربانی بود.
هرچند نیروهای امنیتی خیلی زیاد بودند اما، لحظه به لحظه بر شمار تجمع کنندگان اضافه می‌شد که در همان دقایق آغازین تجمع و با سر دادن نخستین شعار، نیروهای امنیتی با تجمع کنندگان درگیر شدند.
از آنجایی که حجم نیروهای انتظامی بیشتر از حد متعارف بود و از شلیک گاز اشک آور برای متفرق کردن تجمع کنندگان استفاده کردند، انقلابیان پراکنده شده و تقریبا شهر به حالت خالی در آمد.
همین جا بود که رژیم برای زهر چشم گرفتن از مردم به خصوص انقلابیان، بیش از ۷۰ باب مغازه که در زمین‌های اطراف حرم مطهر واقع شده بودند و همچنین منزل محل سکونت آیت الله ضیایی که معروف به «خانه صاحب الزمانی» بود را به آتش کشیده و خسارات زیادی را به مردم شهر و کسبه وارد کردند.
با این اقدام نابخردانه عوامل رژیم پهلوی بود که خون مردم به جوش آمده و در اقدامی انقلابی مقر کلانتری و شهربانی شهرستان آستانه‌اشرفیه را تسخیر کرده و آیت الله ضیایی را نیز به مکان دیگری منتقل کردند.
شهر در دست انقلابیون
از غروب نهم دی ماه 1357 و با حضور جوانان انقلابی بود که شهر به دست نیروهای مردمی افتاد و نیروهای انقلابی توانستند سه شبانه روز آستانه‌اشرفیه را تحت کنترل خود داشته باشند.
در این سه روز علاوه بر تامین امنیت مردم، فراهم آوردن مایحتاج اولیه شهروندان نیز به عهده نیروهای انقلابی بود و به علت شدت سرما، مشکل سوخت رسانی هم وجود داشت اما، مردم که با انقلابیان همراه بودند، به یکدیگر کمک می‌کردند تا شرایط به خوبی سپری شود.
صبح روز ۱۲ دی ماه حدود ساعت ۱۰ صبح بود که چند اتوبوس حامل تعداد زیادی از نیروهای شهربانی که از شهرهای اطراف آورده شده بودند، وارد شهرستان آستانه اشرفیه شده و حوالی ظهر بود که شروع به پاکسازی منازل و مناطق مختلف کردند.
در طی این واقعه شهرستان آستانه‌اشرفیه “سه تن” از شهروندان خود را تقدیم انقلاب کرد که “شهیدان حسین پرندک، شهید رمضان‌پور و شهید کاظم جعفرپور” از شهدای این واقعه و 2 تن از دیگر مبارزان انقلابی این شهر “مرحوم حسن فامیل ربیعی” و “علی خردادی” به افتخار جانبازانی نائل آمدند.
بخش عملیاتی و طلیعه مبارزات مردم آستانه‌اشرفیه بعد از جریان ۹دی شکل گسترده تری به خود گرفت و شدت یافتن اعتراضات مردمی و پیوستن خیل عظیم معترضان از این شهرستان به انقلابیان در سطح کشور، منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.
از روز 9دی 1357 میتوان به عنوان روزهای تکرار ناشدنی تاریخ آستانه‌اشرفیه یاد کرد و شاید بد نباشد اگر با نگاهی دقیق‌تر از فراموشی خاطرات وقایعی که در ذهن نسل انقلاب جای گرفته جلوگیری کرده و با ثبت و نگهداری از آن‌ها، پیشینه غنی کشور که امانتی از نسل بعد در دستان ماست را به صاحبانش برسانیم.
هرچند روزهای انقلاب اسلامی خاطرات زیادی را به وجود آورده و حماسه‌هایی که مردم ایران در جای جای کشور آفریدند، فراموش شدنی نیست اما شاید بهتر است تا با اندکی تحقیق، تامل و احساس مسئولیت، خود را در برابر این اتفاقات مسئول دانسته و نگذاریم بسیاری از این وقایع در گذر زمان محو شده و خاطرات یکی از حساسترین برهه‌های تاریخی کشور به فراموشی سپرده شود.
